Wat Is Het Probleem?
Veenmoerassen zijn “ons regenwoud”, waarvan de vernietiging verantwoordelijk is voor tenminste 5 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dat is meer dan alle luchtvaart bij elkaar (LINK). Veengebieden zijn de grootste terrestrische koolstofopslag. Ze overtreffen de capaciteit van alle bossen ter wereld, maar nemen slechts een tiende van de ruimte in beslag. Intakte veengebieden fungeren als een koolstofput die CO2 uit de atmosfeer zuigt. Deze landschappen worden bedreigd door landbouw, turfwinning en klimaatverandering.
Waarom gebruiken we op turf gebaseerde potgrond?
Turf is gedroogd veen. Het is een lichtgewicht materiaal dat water goed opslaat. Het is zuur, steriel en arm aan voedingsstoffen. Daarom is het mogelijk om de eigenschappen heel gemakkelijk aan te passen met kalk en kunstmest.
Turf is bovendien spotgoedkoop omdat de milieuschade van de turfwinning niet doorberekend wordt in de prijs. Momenteel wordt het gewonnen uit drooggelegde veenmoerassen. Graven, drogen en transporteren zijn de eenvoudige en goedkope werkstappen die nodig zijn om dit fossiele materiaal bij de consument te krijgen.
De effecten van turfwinning
De schade die we aan veengebieden aanrichten heeft veel nadelige gevolgen voor het milieu. We noemen ze de ‘Vier zonden van turfwinning’:
- Broeikasgassen. Turf is een fossiel materiaal, dat oxideert wanneer het niet onder water staat, waardoor koolstof aan de atmosfeer wordt toegevoegd. De emissies van turfwinning en oxidatie vallen niet onder het Emissiehandelssysteem (ETS). Dit maakt veen kunstmatig goedkoop en is daarnaast een gemiste kans om een economische prikkel te geven om het gebruik van veen uit te faseren.
- Verlies aan biodiversiteit: Veengebieden herbergen veel zeldzame soorten. Lees meer over dit punt in onze FAQs en of het RPP-certificaat (Responsibly Produced Peat) het verlies aan biodiversiteit kan aanpakken. (LINK)
- Verlies van het sponseffect: veengebieden zijn een buffer voor zowel droogte als overstromingen.
- Bodemdaling: in Nederland hebben we vroeger turf gewonnen, een van de belangrijkste redenen dat een groot deel van ons land onder zeeniveau ligt. Bodemdaling brengt enorme kosten en risico’s met zich mee, denk maar aan overstromingen of de extra druk op de dijken, die nu al bestand moeten zijn tegen de stijgende zeespiegel.
Zie de eerste vermelding van onze FAQ’s (LINK) voor een uitgebreidere lijst van alle tien schadecategorieën die turfwinning met zich meebrengt. Bekijk ook deze film (LINK) op ons YouTube-kanaal (LINK) over de schade die turfwinning veroorzaakt.
Daarom moeten we het gebruik van turf voor tuinieren, het kweken van sierplanten en uiteindelijk ook voedselproductie uitfaseren zoals beschreven in “Wat is de oplossing” (LINK). Turf moet worden vervangen door duurzamere materialen.
Een verbod is het duidelijkste signaal dat de politiek naar de industrie en de consumenten kan sturen. Vrijwillige overeenkomsten zijn in veel landen herhaaldelijk mislukt en worden vaak misbruikt als vertragingstactiek.
