Wat Is De Oplossing?
Is Tuinieren Zonder Turf Mogelijk?
- Heb Je Potgrond Überhaupt Nodig?
- Waar Kun Je Turfvrije Potgrond Kopen?
- Waar Kan Ik Planten Zonder Turf Kopen?
- Veel Labels Zijn Misleidend
- Word Actief!
Wat Kan De Substraat (Growing Media) Industrie Doen?
Wat Kan De Sierteeltsector Doen?
Wat Kan De Voedingssector Doen?
Hoe Zou Een Weg Naar Een Turfvrije Toekomst Eruit Kunnen Zien?
Is tuinieren zonder turf mogelijk?
Natuurlijk! Turf houdt water en mineralen goed vast, maar veel duurzame producten zoals bladcompost of mengsels op basis van kokos of houtvezels doen dat net zo goed (zie onze FAQs voor meer details). Goed om te weten: Zelfs de Botanische Tuin Amsterdam (De Hortus) kan met zijn immense plantenassortiment (vrijwel) helemaal zonder turf!
Wat kunnen we eraan doen?
We moeten stoppen met het gebruik van turf. Laten we differentiëren.
- Turf in de handen van particuliere tuinders is gewoon een verspilling en moet zo snel mogelijk worden verboden.
- Turf voor sierplanten is een gemak. Het kweken van de zaailing in turf geeft betrouwbare resultaten, maar er is geen reden dat de hele pot met turf moet worden gevuld. Een verschuiving naar een dergelijke tweetrapsbenadering is binnen enkele jaren haalbaar.
- Turf voor zaailingen die in precisielandbouw wordt gebruikt, zal de moeilijkste noot zijn om te kraken. Het steriele karakter van veen en zijn zeer uniforme eigenschappen brengen een groot economisch voordeel met zich mee. Het vervangen van turf door hernieuwbare materialen in de voedingssector zal jaren van zorgvuldig experimenteren vergen.
Laten we eens kijken hoe elk van deze drie gebruikersgroepen kan bijdragen aan een groenere toekomst.
Particuliere Klanten
Heb Je Potgrond Überhaupt Nodig?
Kijk eerst of je echt potgrond nodig hebt. Potgrond is alleen nodig voor de kiemfase van een plant. Voor veel toepassingen, zoals het vullen van de bedden, zijn tuinaarde en compost de betere optie dan potgrond. Het is veel gemakkelijker om turfvrije tuinaarde te vinden dan turfvrije potgrond. Beter nog: plant je zaailingen direct in de volle grond.
Waarom gebruiken we turf zelfs voor toepassingen waar het weinig tot geen nut heeft? Het is weer de belachelijk lage prijs van turf.
Waar Kun Je Turfvrije Potgrond Kopen?
We zijn blij te kunnen zeggen dat turfvrije alternatieven inmiddels relatief makkelijk te vinden zijn in Nederland.
Als je potgrond nodig hebt, vind je hier een lijst met hernieuwbare opties.
Bio-Kultura is online en bij verschillende verkooppunten te koop. Hun tuinaarde is turfvrij, hun potgrond niet helemaal.
Ecotuintje verkoopt turfvrije, biologische en veganistische aarde en zelfs turfvrije kweekpotten.
Fertila Biologische Potgrond – 100% turfvrij koop je online bij kwekerij Abbing in Zeist.
Organic nutrition centre verkoopt potgrond op basis van de restanten van de champignonteelt.
Tardy verkoopt natuurlijke compost. Je kunt het halen bij Castricum van Alkmaar.
Pokon verkoopt een turfvrije waterproof aanplant grond.
DCM verkoopt een turfvrije potgrond.
Kwekerij Hessenhof verkoopt zijn bladaarde.
Holsto Tuinen & Buitenleven verkoopt turfvrije potgrond.
Er zijn een paar alternatieven op basis van kokosvezel of kokos, maar deze zijn niet zonder hun eigen problemen (transport, plantages op voormalig regenwoud of veenmoerassen, soms kinderarbeid…). Hun totale eco-impact is nog steeds veel lager dan die van turf (LINK), maar niet zo goed als de hierboven genoemde opties. Daarom hebben we op kokos gebaseerde producten niet in de lijst opgenomen.
Waar Kan Ik Planten Zonder Turf Kopen?
Het vinden van planten die in veenvrije grond zijn gekweekt, is nog moeilijker. Toch zijn we erin geslaagd enkele bronnen te vinden:
Bastin kwekerij: Turfvrij gekweekte planten online te bestellen. Aalbeek (Limburg).
Hessenhof: Biologische en turfvrije teler uit Ede (Gelderland).
Dependens: Biologische en turfvrije teler uit Bennekom (Gelderland).
Arjan Schepers Vaste Planten (Mariënheem, Overijssel) gebruikt en verkoopt zijn veen- en kokosvrije potgrond.
Liefhebbersplanten, in Winkel Noord-Holland, substraten van Bio-Kultura.
De Tuinstek (Wieringerwaard, Noord-Holland) heeft het bijna gehaald! Hun zaailingen worden gekweekt in 5% turf.
Holsto Tuinen & Buitenleven (Olst, Overijssel): alle planten die ze zelf kweken zijn turfvrij en een gedeelte van de planten die ze inkopen bij collega kwekers zijn turfvrij.
Kwekerij Randijk (Leusden, Utrecht): zij kweken veen en kokosvrij bamboe, siergrassen en kerstbomen in pot.
Arnica kwekerij (Dwingeloo, Drenthe): zij kweken wilde en inheemse planten veenvrij en kokosvrij.
De Glinstertuin (de Glind, Gelderland): zij kweken bloemen en tuinplanten veenvrij en kokosvrij.
Ninabel kwekerij (Boerakker, Groningen) werkt turfvrij.
Kas&Co (Kortenhoef, Noordholland): zij kweken wilde en inheemse planten veenvrij en kokosvrij.
Loes in het groen (Huissen, Gelderland) kwekt inheemse vaste planten op bladaarde.
Kwekerij Pieter’s Planten (Wapenveld, Gelderland) teelt zijn planten sinds kort volledig gif- turf- en cocos-vrij.
Ken je andere potgrondproducenten en telers die turfvrij werken, laat het ons dan weten (contact).
Veel Labels Zijn Misleidend
Als potgrond niet als veenvrij bestempeld wordt, mag je ervan uitgaan dat het hoofdbestanddeel veen is. Let op, het label “biologische” of “bio” potgrond betekent niet turfvrij! Alleen het Europese Ecolabel garandeert een turfvrij product. De meeste andere (eco-) labels zoals MPS of RHP laten het gebruik van hoge percentages turf toe.
Word Actief!
Vraag jouw plaatselijke tuincentrum om turfvrije producten in de schappen te hebben. Jij kunt een groot verschil maken!
Wat Kan De Substraat (Growing Media) Industrie Doen?
De kern van de transitie naar een turfvrije toekomst is de substraat industrie zelf. Ze moeten leveren wat de markt vraagt, maar de markt vraagt om ‘kwaliteit’ en niet om ‘turf’. Daarom hebben deze bedrijven een enorme invloed op de markt.
1) Onmiddellijk met het gebruik van niet-RPP-veen stoppen (zie de FAQ’s over het label Responsibly Produced Peat (RPP).
2) Campagne voeren voor een betere beschikbaarheid van alternatieve materialen, b.v. strijden tegen subsidies voor de verbranding van biomassa. Ze kunnen ook hun eigen professionele klanten aanwakkeren om groenafval te recyclen.
3) Experimenteren met alternatieve mengsels en co-ontwikkeling met hun klanten.
4) Voorlichtingscampagne starten over verstandig gebruik van verschillende soorten bodemproducten (b.v. potgrond vs. tuinaarde).
Wat Kan De Sierteeltsector Doen?
De sierteeltsector is een grote turfverbruiker. In veel gevallen wordt turf gebruikt voor het gemak. Deze fossiele bron is spotgoedkoop en zeer licht van gewicht zodat de klanten geen zware potten hoeven te slepen.
Van de kant van de sierteeltsector kan veel worden gedaan.
1) Etikettering. Welke substraten zijn er voor jouw planten gebruikt? Plak een sticker op de pot en geef deze informatie ook online door.
2) Plug-only: Kweek jouw zaailingen in de technisch best mogelijke potgrond in plugs en plant deze zaailing vervolgens in een turfvrije grond.
3) Recycling: De plug-only-strategie vereist grote hoeveelheden alternatieve materialen. Je werk levert grote hoeveelheden groenafval op, die op hun beurt weer gebruikt kunnen worden voor de productie van potgrond. Verzamel het en geef het aan recycling-/composteringsbedrijven. Klinkt triviaal? We zouden dit niet vermelden als we professionele telers niet gewoon hun groenafval hadden zien verbranden, waarbij ze giftig fijnstof produceerden in plaats van groeimedia.
Wat Kan De Voedingssector Doen?
De reis naar een turfvrije wereld zal voor deze sector de langste zijn. Veiligheid staat centraal: voor de gezondheid van de klanten die deze producten eten, maar ook voor de stabiliteit van de voedselketen.
1) Recycling van gebruikte groeimedia voor de meest waardevolle toepassing.
2) Maak onderscheid tussen substraattypes. Een voorbeeld: champignontelers zijn grootverbruikers van veen. Sommigen van hen slagen erin om onderscheid te maken tussen een boven- en onderlaag voor hun groeisubstraten. Turf- en niet-veenlagen worden na gebruik gescheiden en deels gerecycled.
3) Verlaag het veengehalte in de zaailingpluggen stap voor stap.
Hoe Zou Een Weg Naar Een Turfvrije Toekomst Eruit Kunnen Zien?
Turfvrij.nl promoot een meerstappenaanpak naar een turfvrije toekomst.
Per direct: Volledige transparantie: volledige ingrediëntenlijsten op alle zakken en websites waar potgrond en tuinaarde wordt verkocht. Ook promoten we ingrediëntenlijsten voor potplanten.
Korte termijn (tot 2024): Verbod op turf voor particuliere gebruikers. Het is in de meeste gevallen gewoon niet nodig. De kleine hoeveelheden die nodig zijn voor de zaailingen kunnen gemakkelijk worden gedekt door het kleine maar groeiende assortiment turfvrije alternatieven.
Middellange termijn (2024-2028): Plug-only voor de professionele markt: gebruik van turf wordt beperkt tot zaailingpluggen (20-50 ml per plant) voor zover beschikbaarheid van alternatieve substraten dit toelaat.
Lange termijn (2030): Verbod op alle turfhoudende producten.
Opmerkingen:
1) Producten die technisch niet zonder turf kunnen worden geteeld:
1a) Voedsel: Vrijgesteld van de regel. Maar: De bewijslast ligt bij de turfgebruiker. Hergebruik van turf is verplicht voor zover technisch mogelijk.
1b) Non-food: deze producten zijn dan vanaf 2030 in Nederland verboden. Je komt nog steeds een plantenwinkel binnen en denkt: “Wauw, wat hebben ze veel mooie planten.”
2) Er moet een verbod worden uitgevaardigd op productniveau (niet op productieniveau) om ervoor te zorgen dat de binnenlandse industrie niet benadeeld wordt ten opzichte van buitenlandse concurrentie.
